KARBONDİOKSİT

TANIM

Karbondioksit gazı, bir karbon ve iki oksijen atomundan oluşan moleküle sahip, normal koşullarda gaz halinde bulunan bir bileşiktir. Renksiz ve kokusuzdur. Yeraltından doğal olarak veya atık baca gazlarından elde edilir. Karbondioksit gazı -56,6°C’de ve 4,16 bar basınçta aynı anda katı, sıvı ve gaz halinde bulunur.Kimyasal olarak asidiktir ve suda çözünebilir, yanmayı desteklemez. Solunumdaki yeri açısından ise hayati önem taşımaktadır.

Karbondioksit gazı serbest gaz halinde volkanik bölgelerde, suda çözünmüş olarak maden suyunda yer altında bulunmaktadır. Endüstriyel uygulamalar için baca gazlarından arıtılarak ya da hidrojen ve amonyak üretiminin bir yan ürünü olarak elde edilir. Katı halde iken doğrudan süblimleşerek gaz haline geçer. Diğer bir çok inert gaz gibi karbondioksit de yanmayı ve oksidasyonu engellemek için kullanılır. Karbon dioksitin katı haline ise kuru buz denir.

DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

– Karbondioksit gazı boğucu buhara sahiptir. Havadan 1,53 kat ağırdır, mesleki maruziyet kalma sınırı (TLV) 5000 Vpm’dir

– Gazın katı fazı olan kuru buz deri üzerinde soğuk yanıkları oluşturabilir

– Birkaç saat karbondioksite maruz kalınınca, başağrısı ve halsizlik hissi ortaya çıkabilir.

-Yüksek konsantrasyonlarda karbondioksit boğulmaya yol açabilir ve solunum merkezini felç edebilir.

-%10 veya daha fazla orandaki ortamlarda solunum, ani şuur kayıplarına ve ani ölümlere yol açabilir. Boğulma belirtileri hızlı ve zor soluk alma, hızlı yorgunluk, mide bulantısı, kusma ve bilinç kaybının sonrasında muhtemelen ölümdür.

– Basınçlı gaz olup tüpler, 50 ^OC’nin altında kullanılmalı ve muhafaza edilmelidir.

KULLANIM ALANLARI

*Gıda sektöründe
• Yangın söndürme cihazlarında
• Alkali nötralizasyonu, atık iyileştirmede
• Kalıp ayarlarında
• Bitki yetiştirmede
• Meşrubatlarda
• Deodorant ve odorantlarda taşıyıcı gaz olarak
• İnertlemede
• Sera yetiştiriciliğinde
• Metal eşya imalatı, kaynak işleminde koruyucu gaz oluşturmak için
• Kağıt ve kağıt hamuru üretimi
• Ekstrasyon, kafeinsiz kahve üretimi
• Borularda kireç önleyici ve su arıtmada
• Kurşun karbonat pigment üretiminde
• Çimento iyileştirmede
• Gübre olarak
• Petrol çıkarmada, tehlikeli sıvıların transferinde

ÖZELLİKLERİ

Adı	Karbondioksit
Sembol	CO2
Kristal Yapısı	Hexagonal (kapalı yapı)
Moleküler Ağırlık	44.01ğr / mol-ğr
Kayıtlı CAS No	624-64-6
Kaynama Noktası (1 atm)	-78 °C
Yoğunluk (likit, -56.6°C)	1.1778 kg/dm3
Yoğunluk (gaz, 0 °C, 1 atm)	1.97 kg/m3
Spesifik Isı (25 °C, 1 atm)	850 J/kg K
Yoğunluk (gaz, 15 °C / 0°C, 1 atm)	1.874 kg/m3 / 1.97 kg/m³
Hacimsel Genleşme (sıvı->gaza, 1 atm)	629
Özgül ağırlık, gaz (Hava=1)	1.555
Kritik Sıcaklık	31.1 °C
Kritik Basınç	73.82 bar
Şüblimleşme sıcaklığı (katı->gaza geçis)	-78.50 °C

 

 TÜPLER

MALZEME: DİKİŞSİZ ÇELİK ÇEKME TÜPÜ

DIŞ RENK: (TSE – TS 2603) RAL 7000

DEPOLAMA

Tüpler, paslanmaya ve sert havaya karşı korunaklı, çok iyi havalandırışmış bir sahada depolanmalıdır. Depolama esnasında tüp sıcaklığının – 40 ^OC nin altına inmeyecek 45 ^OC nin üstüne çıkmayacak şekilde önlem alınmalıdır.  Tüpler yangın riskinden ari ve ısı/tutuşturucu kaynaklardan uzak bir yerde muhafaza edilmelidir. Depolama sahası temiz tutulmalı ve yalnızca yetkili personel girebilmelidir.  Depolama sahası uygun tehlike uyarıcı işaretleri konulmalıdır. Depolanan tüpler devrilemeyecek ve yuvarlanmayacak şekilde muhafaza edilmelidir. Tüp valfleri sıkıca kapatılmalı ve koruyucu kapakları yerinde olmalıdır. Dolu ve boş tüpler ayrı ayrı depolanmalı ve ilk önce eski stok kullanılacak şekilde dolu tüpler ayarlanmalıdır

 TAŞIMA BİLGİLERİ

Parametre	Tanımlama NO	Uygu Nakliye Adı	Tehlike Sınıfı	Tehlike Sınıfı Kodu	Etiketi Bilgisi	Sevk Etiketi
ADR	UN 1013	Karbondioksit Basınçlı	2	2A	2.2	Parlayıcı Ve Toksik Olmayan Gaz