OKSİJEN

_TANIM
Dünya atmosferinin %21’ ini oluşturan oksijen veya O₂ yaşamı destekler ve yanmayı mümkün kılar. Dünyamızda bulunan en bol elementtir. Okyanusların %85’i, kayaların ve minerallerin %46’sı, insan vücudunun %60’ı oksijendir. Oksijen yanıcı değildir, yanmayı mümkün kılar. Havada yanabilen tüm materyallerin daha hızlı yanmasına neden olur. Yanmayı hızlandırma özelliği nedeniyle bir çok endüstriyel uygulamada kullanılır.

Oksijenin ticari amaçlı ilk kullanımı sahne aydınlatmasıdır. Daha sonra kaynak ve tıp alanında kullanılmaya başlanan oksijen 1950’li yıllardan sonra da çelik üretiminde yoğun miktarlarda tüketilir hale gelmiştir.

Oksijen gazı (endüstriyel ve medikal) daha çok havanın sıvılaştırılması ve ayrıştırılması yöntemi ile elde edilmektedir. Sıvı ve/veya gaz fazlarında ticari olarak bulunur. Sıvı fazda; çift cidarlı, vakum ve perlit malzemesi ile yalıtılmış özel kriyojenik tanklar içinde depolanır ve nakledilir. Gaz fazda; basınç altında boru hattı ile veya basınca dayanıklı, dikişsiz çelik tüpler içinde sıkıştırılmış olarak tedarik edilir. TSE standartlarına göre sıvı/gaz oksijenin safiyeti minimum % 99,5 olmalıdır. OKSijen gazı 50lt, 40lt ve 10lt’lik tüp hacimlerine sahip basınçlı silindirler içerisinde sunulmaktadır.

DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

• Oksijen havadan ağır, renksiz ve kokusuz bir gazdır. Yağ, gres, hatta insan teninde bulunan yağın oksijen ile teması yanmaya yol açabilir. Oksijeni hiçbir zaman “hava”nın yerine kullanmayınız
• Oksijen tüplerini değiştirecek kişi ellerini sabunla yıkayıp kurulamış olmalı ve temiz bir çift meşin eldiven takmış olmalıdır, aksi halde elindeki yağ tüp valfine bulaşarak oksijen yanmasına neden olabilir.
• Saf oksijende hemen hemen bütün maddeler yanar ve söndürülmesi çok güç olur. Bu nedenle oksijende sadece oksijen regülatörü kullanılmalıdır. Oksijen tesisatları ve donanımı oksijen temizliğinden geçirilmiş olmalıdır
• Oksijen tüpleri, başta yağ ve gres olmak üzere yanıcı madde ve gazlardan uzakta, iyi havalandırılan yerlerde depolanmalıdır ve bu yerlerde “sigara içilmez” “açık alev kullanılmaz” uyarı levhaları asılmış olmalıdır
• Aşırı miktarda oksijen solunması vücut içerisinde bazı organların tahrişine ve zatürree ‘ye yol açabilir. Gaza maruz kalmış hasta derhal havadar alana taşınmalı gerek duyulursa nemlendirilmiş oksijen teneffüs ettirilmeli ve doktora haber verilmelidir.

 

 ÖZELLİKLERİ

Moleküler Ağırlık 31.9988
Kaynama Noktası (1 atm) -182.962 °C
Yoğunluk (likit, -183 °C , 1 atm) 1.14 kg/l
Spesifik Isı 0.219 J/gm °C
Buharlaşma Isısı 50.9 cal/g
Yoğunluk (gaz,15 °C , 1 atm) 1.355 kg/m3
Hacimsel Genleşme (likitten gaza,1 atm) 860
Özgül ağırlık (gaz, hava=1) 1.11
Kritik Sıcaklık -118.574 °C
Kritik Basınç 49.77 atm

TÜPLER                                                                              

MALZEME: DİKİŞSİSZ ÇELİK ÇEKME TÜP                                                     

DIŞ RENK :  (TS 2800) MAVİ Râl 5002

 

KULLANIM ALANLARI

• Oksijen petrokimya süreçlerinde verimi artırmak için kullanılır.
• Oksijen, etilen oksit (EO), propilen oksit (PO), etilendiklorür (EDC), vinil asetat monomer (VAM), titanyum dioksit (TiO2), demir sülfat üretimi gibi kimyasal oksidasyon reaksiyonlarında kullanılır.
• Sentez gazı (H2/CO) üretiminde kullanılmaktadır.
• Kimyasal Sentez işlemlerinde kullanılınır.
• Fermantasyon sırasında hava zenginleştirmede kullanılır.
• Yiyecek ve içecek (gıda) endüstrilerinde kullanılır.
• Cam, Çimento ve kireç üretim sektöründe
• Sağlık sektörü
• Metal Sektörü
• Laboratuvarlar ve Analiz işlemlerinde
• Kaynak, Kesme ve Kaplama
• Kağıt üretim sektörü
• Uzay ve Havacılık Sektörü
• Oksidasyon ya da temizlik için ozon yapmak için kullanılır.
• Ultra saf oksijen, Si gibi bazı maddeleri, oksitlemek için kullanılabilir, ya da photoresistler arasında kül ve oksitlerin kimyasal buhar biriktirme elde etmektir

 

DEPOLAMA

Tüpler, paslanmaya ve sert havaya karşı korunaklı, çok iyi havalandırılmış bir sahada depolanmalıdır. Depolama esnasında tüp sıcaklığının – 40 ^oC’nin altına inmeyecek, 45 ^oC’nin üstüne çıkmayacak şekilde önlem alınmalıdır. Tüpler yangın riskinden ari ve ısı/tutuşturucu kaynaklardan uzak bir yerde muhafaza edilmelidir. Depolama sahası temiz tutulmalı ve yanlızca yetkili personel girebilmelidir. Depolama sahasına “Sigara İçilmez ve Açık Alev Kullanılmaz” uyarı levhası asılmalıdır. Depolama sahası uygun tehlike uyarıcı  işaretlerle işaretlenmelidir. Depolanan tüpler, devrilmeyecek ve yuvarlanmayacak şekilde tutulmalıdır. Tüp valfleri sıkıca kapatılma ve koruyucu kapakları yerinde olmalıdır. Dolu boş tüpler ayrı yarı depolanmalı ve ilk önce eski stok kullanılacak şekilde dolu tüpler ayarlanmalıdır. Oksijen gibi oksitleyici tüplerle parlayıcı ve yanıcı gaz tüpleri ayrı ayrı depolanmalıdır.

  

14. TAŞIMA BİLGİLERİ

Parametre	TanımlamaNO	UygunNakliye Adı	TehlikeSınıfı	TehlikeSınıf Kodu	EtiketBilgisi	SevkEtiketi
ADR	UN1072	OksijenBasınçlı	2	0	2 ve 5.1	ParlamazGaz, Oksitleyici